Endüstri Mühendisliği Nedir? Endüstri Mühendisi Ne Yapar?

Endüstri mühendisliği, genel olarak karmaşık süreç ve sistemlerin tasarımını, geliştirilmesini, analiz edilmesini ve organizasyonunu kapsayan çok yönlü bir mühendislik dalıdır. Disiplinler arası teknikleri kullanarak süreçlerin planlanmasını sağlar. Her ne kadar endüstri mühendisliği denilince akla sadece üretim sektörü gelse de endüstri mühendisleri hizmet sektöründe de görev alır.

Endüstri mühendisinin görevleri arasında bir hedef doğrultusunda sistemleri ve tasarımları verimli hale getirmek gelir. Genel olarak endüstri mühendisleri bütçe dahilinde olabilecek en iyi sistemin elde edilmesine yardımcı olur. Örneğin, endüstri mühendisleri enerji tüketimini azaltarak üretim süreçlerini kolaylaştırmayı ve güvenlik düzenlemelerine uygunluğu sağlarken kaynak kullanımında da tasarruf için planlamalar yapar. Bununla beraber son yıllarda sürdürülebilirlik kavramının öne çıkmasıyla endüstri mühendisleri süreçleri daha sürdürülebilir hale getirmek için çeşitli çalışmalar yapabilir.

Endüstri Mühendisliği Nedir?

Endüstri mühendisliği genel olarak malzeme, insan, ekipman, bilgi ve enerjiden oluşan entegre sistemlerin tasarımı, kurulumu ve iyileştirilmesiyle ilgilenen önemli bir mühendislik dalıdır. Analiz, tasarım ve organizasyonla ilgilenerek sistemlerin optimize edilmesini amaçlar. Endüstri mühendisliğinin genel amacı sistemleri optimize etmek, tasarımlarını gerçekleştirmek ve verimliliği üst seviyeye taşımaktır. Bu yönüyle endüstri mühendisleri birçok farklı alanda çalışabilir.

Endüstri mühendisleri hem mühendislik hem de işletme eğitimi alır. Farklı disiplinlerin bir araya getirildiği hibrit bir eğitime sahip olan endüstri mühendisleri, alanına özel eğitimleriyle de farklı bir bakış açısı kazanır. Yöneylem araştırması, tesis planlaması ve üretim planlama kontrol gibi dersler, endüstri mühendislerine sistemler hakkında genel bir görüş kazandırır. Yöneylem araştırması, temel olarak her sistemin nasıl en iyi hale getirilebileceğiyle ilgilenir. Sınırlı kaynak ve hedefler doğrultusunda süreçlerin tasarlanmasıyla ilgilenir. Tesis planlama ise hem tesisin içini hem de nereye konumlandırılacağını belirler. Matematiksel modelleme yöntemleri kullanılan bu iki disiplin, kararların datalara dayalı bir şekilde verilmesini mümkün hale getirir. Üretim planlama kontrol ise üretim sistemlerinin geliştirilmesini ve daha verimli süreçler elde edilmesini mümkün kılar.

Endüstri mühendisleri süreçlere genel olarak aşağıdaki katkıları sunar:

• İş uygulamalarının daha verimli ve karlı hale gelmesini sağlar.
• Ürün kalitesini iyileştirerek müşteri portföyünün geliştirilmesine katkıda bulunur.
• Süreçleri optimize ettiği için müşteri hizmetleri kalitesinde kayda değer iyileştirmelerin yapılmasına yardımcı olur.
• İş güvenliğine önem vererek üretimin daha hızlı ve verimli hale gelmesiyle ilgilenir.
• Yeni teknolojileri süreçlere rahat bir şekilde entegre eder. Örneğin, Endüstri 4.0 ile hayatımıza giren nesnelerin interneti (IoT) gibi kavramları üretim süreçlerine rahatlıkla kazandırabilir.
• Rakip analizleri gerçekleştirerek şirketlerin güçlü ve zayıf yönlerinin bulunmasını sağlayarak yeni stratejiler geliştirilmesine yardımcı olur.

Endüstri mühendisliği her süreç üzerinde belirli iyileştirmeler yapma potansiyeline sahiptir. Bazen bu iyileştirmeler matematiksel modellerle bazen de analizler sonucunda elde edilen bilgilerle gerçekleştirilir. Endüstri mühendisliği, diğer mühendislik dallarıyla kıyaslandığında daha geniş bir alanda çalışabilir ve iyileştirmeler yapabilir.

Endüstri Mühendisliği Ne İş Yapar?

Endüstri mühendisleri, diğer mühendislik dallarından farklı olarak daha farklı alanlarda çalışma imkanına sahiptir. Diğer mühendislik disiplinleri daha spesifik alanlara özelken endüstri mühendisleri hemen hemen her yerde rahatlıkla çalışabilir. Aşağıdaki maddeleri inceleyerek endüstri mühendislerinin genel olarak ne iş yaptıklarını öğrenebilirsiniz:

• Endüstri mühendisleri süreç akışlarını, üretim planlarını ve malzeme kullanımını iyileştirme fırsatlarını bulabilmek için alana özel metodolojilerle analiz eder.
• Maliyet analizlerini gerçekleştirmek, çalışanların ve sistemin performansını optimize etmek, sistemdeki atıkları ortadan kaldırmak ve daha birçok gereksiz işlemi ortadan kaldırmak için kontrol sistemleri geliştirir.
• Toplam kalite yönetimiyle üretim çıktılarının kalitesini standardize eder ve müşteri memnuniyetinin sağlanmasını mümkün kılar.
• Değişen düzenlemeleri göz önünde bulundurarak endüstri standartlarında güncel kalınmasını sağlamak için süreçleri yeniden tasarlar ve optimize eder.
• Eldeki kaynağı göz önünde bulundurarak süreçleri iyileştirir, kaynağın verimli bir şekilde kullanılmasını mümkün hale getirir. Burada kaynak insan gücü olabileceği gibi bütçe ya da malzeme miktarı da olabilir.

• Süreçlerdeki problemleri göz önünde bulundurarak onların iyileştirilmesi için yeni yöntemler geliştirir. Örneğin, bir üretim sisteminde darboğazlar varsa onların nasıl ortadan kaldırılabileceğiyle ilgilenir. Ayrıca müşteri hizmetleri ekiplerinin performansını iyileştirmek için çeşitli stratejiler geliştirir. Müşteri hizmetleri problemlerini belirleyerek ekip üyelerinin eğitim ihtiyaçları varsa onların giderilmesini ya da süreçte sorunlar varsa onların ortadan kaldırılmasını sağlar.
• Endüstri mühendisi olan kişiler kontrol sistemleri geliştirir. Otomasyon ve kontrol sistemlerini üretim süreçlerini optimize etmek ve sürekli olarak izlemek için kullanır.
• Müşteriler, yöneticiler, çalışanlar ve satıcılar arasındaki koordinasyonu sağlamak için bütün organizasyonu koordine eder.
• Toplam kalite yönetimi, yalın üretim ya da 6 sigma gibi teknikleri kullanarak üretim sistemlerinde gerekli iyileştirmelerin yapılmasını sağlar.
• Endüstri mühendisi çizelgeleme yaparak iş süreçlerinin daha iyi bir şekilde yönetilmesini sağlar. Örneğin, havaalanlarında uçakların nasıl bir rota izleyeceğini yönetir ya da bir restoranda çalışanların vardiya planlamalarını yapar.

Kısacası endüstri mühendisi olan kişiler sürecin gereklilikleri ne olursa olsun ona uygun bir şekilde planlama, kontrol ve iyileştirmeler yapmakla ilgilenir. Her alandaki iyileştirme gereksinimlerini analiz ederek onların üzerine gider ve istenilen sonuçların elde edilmesini kolaylaştırır.

Endüstri Mühendisi Olmak için Ne Yapmalısınız?

Endüstri mühendisi olmak için üniversitelerin Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olmanız gerekir. Bununla beraber başka bir bölüm okuduktan sonra endüstri mühendisi olmak istiyorsanız, eğer şartları da sağlıyorsanız yüksek lisans yaparak alanınızı değiştirebilirsiniz. Endüstri mühendisliği alanının başlıca lisans konuları genel olarak aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Olasılık ve İstatistiksel Teknikler: Endüstri mühendisleri süreçleri optimize ederken bu işlemi verileri göz önünde bulundurarak gerçekleştirir. Verilerin nasıl analiz edileceğini anlamak içinse istatistiksel yöntemleri öğrenmesi gerekir.
• Optimizasyon ve Planlama: Optimizasyon ve planlama endüstri mühendisliği konuları söz konusu olduğunda oldukça önemlidir. Bir endüstri mühendisi sistemleri optimize etme ve planlamakla sorumlu olduğu için yöneylem araştırması ya da üretim planlama gibi derslerle bu süreçleri öğrenmesi gerekir.
• Ergonomi: Endüstri mühendisleri sistemleri sadece makine olarak görmez. İnsan faktörünü de dahil ederek süreçlerin optimize edilmesiyle ilgilenir. Bundan dolayı ergonomi ve tasarım gibi derslerle süreçlerin çalışanlar için de nasıl iyileştirilebileceğini öğrenmelidir.
• İşletme ve Mühendislik Analizleri: Endüstri mühendisleri süreçleri maliyet analizi yaparak optimize eder. Bunun içinse mühendislik ekonomisi benzeri dersleri alması gerekir. Aynı zamanda ekonomi disiplininin temelleri hakkında da fikir sahibi olmalıdır.

Endüstri Mühendisliği İş İmkanları

Endüstri mühendisleri hizmetten üretime kadar birçok farklı sektörde çalışabilir ve ilgi alanına göre istediği alanı tercih edebilir. Ayrıca endüstri mühendisleri hem özel sektörde hem de kamuda da çalışabilir. Kamu sektöründe endüstri mühendisleri genellikle enerji, çevre, ulaşım ya da savunma sanayi gibi sektörlerde çalışır. Özel sektörde ise hizmet, üretim, lojistik, finans ya da sağlık gibi hemen hemen her alanda çalışabilir. Endüstri mühendisliği iş olanakları hakkında daha detaylı bir şekilde bilgi almak isterseniz aşağıdaki maddelere göz atabilir, hangisinin ilginizi çektiğine karar verebilirsiniz. Endüstir mühendislerinin yapabileceği işlerden birkaçı aşağıdaki gibidir:

• Tedarik zinciri mühendisi
• Süreç danışmanı
• Proje mühendisi
• İş sağlığı ve güvenliği mühendisi
• Proje yönetimi
• Kalite kontrol
• Maliyet analizi ve yönetimi
• Sağlık hizmetleri yönetimi

Bütün bu alanların yanı sıra endüstri mühendisleri yüksek lisans ve sonrasında doktora yaptıktan sonra öğretim görevlisi olarak da görev alabilir. 

Siz de üniversitelere dair daha fazlasını öğrenmek ve akademik bir rehberden yararlanmak için Pingpong University uygulamasını indirebilirsiniz.